De maker van dit verhaal, Michiel van Poelgeest, slaat op een ochtend de krant open en leest een interview met Vinex-vader Hans Leeflang, waarin hij pleit voor een nieuw masterplan voor Nederland, om het nijpende woningtekort op te lossen. Onder andere. Leeflang’s oproep raakt een gevoelige snaar. Want: een miljoen woningen…hoe dan? De regie lijkt te ontbreken. Het ‘grotere verhaal’ eveneens. Maar Vinex, dát willen we toch niet nog een keer?

“(…) er zijn veel mooie plannen. Maar de vertaling naar een gebied toe, wordt niet gemaakt. Het is daarmee geduldig papier.”

Wat dan wel? De ooit zo ‘gewone’ wens van een eigen huis, met een achtertuin, in een fijne buurt, staat voor veel Nederlanders onder druk. Er is gewoon te weinig aanbod. Alle vinex kritiek ten spijt is er een ding dat je niet kunt zeggen over Vinex woningen: dat ze niet zijn gebouwd. Ze staan er. En je kunt er (fijn) in wonen, vertellen ook de trotse Leidsche Rijners Jelte en Tynke. Alhoewel ze soms nog last hebben van Vinexschaamte. Is Vinex dan misschien toch de oplossing voor al onze problemen?

Credits

Maker: Michiel van Poelgeest
Host: Nienke de la Rive Box
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Met dank aan: het Leidsche Rijn Koor, voor hun mooie lied. En dank aan Hans Leeflang, Tynke Hiemstra en Jelte Nieuwenhuis.

Als klein kind bezocht Mariëtte Heres, de maker van dit verhaal, het voormalig kamp Westerbork. Ze herinnert zich het bos, de hei en de Radiosterrenwacht, maar ze herinnert zich ook heel goed de omhoog gekromde spoorrails zonder eind. Het is één van de eerste echte historische sensaties die zij zich kan herinneren. Net zoals Mariëtte kent iedereen wel zo’n ervaring, waarin je voor een ogenblik ’een wordt’ met de geschiedenis.

“Dit is een deel van onze geschiedenis. En ja, we proberen ook dit stukje van de geschiedenis in stand te houden, want ook dit hoort bij ons verhaal.”

Nu er steeds minder overlevenden zijn van de Tweede Wereldoorlog, krijgt het erfgoed uit deze periode een grotere rol bij het vertellen van het verhaal. Maar wat doen we in Nederland met de gebouwen die de bezetter heeft achtergelaten? Zo staat er in Ellecom een turnhal van 1700m2, uit 1943, gebouwd door de nazi's. En in Wassenaar vind je de bunker van Seyss Inquart. Het eerste gebouw staat al te koop, het tweede binnenkort. Wat moeten we met deze foute gebouwen? Hoe gaan we om met Dadererfgoed?

Credits

Maker: Mariette Heres
Host: Nienke de la Rive Box
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Met dank aan: Marjolein Sandeman, Ronald Klomp, John Striker, Henk Hoogeveen, de familie van Max Deen en Jos Nijhof.

Prins  Charles, Thiery Baudet en Donald Trump: Platte Grond kreeg ze helaas niet te spreken voor deze aflevering. En dat is jammer, want ze hebben alledrie wel degelijk een zeer uitgesproken mening over architectuur. Of om nog preciezer te zijn: over het modernisme. En laat dit verhaal, getiteld Neofobie, nu precies daar over gaan. 

““ De architectuur die Trump en Baudet voorstaan is nooit een stijl geweest die het belang van de meerderheid ter harte nam. Het is de uitdrukking geweest van een historische ongelijkheid. (…) Het is rellen!.”

Het modernisme is een  stroming in de architectuur die, zo lijkt het, de wereld in twee kampen verdeeld: zij die er mee weglopen en de bouwwerken zien als bakens van de beschaving , en zij die het verafschuwen en niets liever zouden willen dan al die gebouwen te zien worden afgebroken, tot ook het laatste blok beton is verpulverd.

Die weerzin tegen het nieuwe is actueel. Politici, presidenten en dictators spreken zich er over uit. En het lijkt wel alsof machthebbers steeds vaker ten strijde trekken tegen tegen het modernisme en tegelijkertijd het classicisme openlijk omarmen. Waar komt toch die weerzin van het nieuwe vandaan? Prosper de Roos onderzocht dit fenomeen en legde de vraag voor aan twee gevierde architecten: Reinier de Graaf en Hans van der Heijden. 

Credits

Maker: Prosper de Roos
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Met dank aan: Renier de Graaf en Hans van der Heijden.

Link naar gebruikt archiefmateriaal.

De openbare ruimte is voor de meeste mensen logisch en redelijk veilig ingericht. De weg die je dagelijks aflegt voelt vanzelfsprekend en vertrouwd. Door gebruik te maken van al je zintuigen - zoals tast, gehoor en zicht - kom je eenvoudig van A naar B. Maar dat geldt zeker niet voor iedereen.

““De openbare ruimte, zowel buiten als binnen, is voor mij zeer…..’hostile’.”

René van Es sprak voor dit verhaal met drie mensen die visueel beperkt zijn: Jeroen van Dijk, Heleen Wilke en Simon Dogger. Ze maken zich hard voor meer inclusief ontwerpen en een openbare ruimte die voor iedereen toegankelijk is. Luister naar deze nieuwe aflevering, getiteld ‘Overal obstakels’.

Benieuwd naar de ontwerpen van Simon Dogger of zijn app Tik Tik ontdekken? Bekijk hier zijn portfolio.

Credits

Maker: René van Es
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Met dank aan: Jeroen van Dijk, Heleen Wilke en Simon Dogger en het van Abbe museum in Eindhoven.

Er bestaat een huis, verzonken in rotsen, op een magnifieke plek met een fenomenaal uitzicht. Het heet Casa Malaparte en het bevindt zich op het eiland Capri voor de kust van Italië. Architecten over de hele wereld lopen ermee weg. En zouden dolgraag, al was het maar voor één keer, een bezoek brengen. Velen hebben dat ook geprobeerd. Slechts een enkeling slaagde.

“Het ligt daar in die rotsen. Als een rode schoenendoos. Alsof het in die rotsen gevangen zit.”

Het huis is onder architecten zo beroemd, dat het bijna een cliché is om het te noemen. Michiel van Poelgeest, de maker van dit verhaal, had er echter nog nooit van gehoord. En eigenlijk iedereen die hij er naar vraagt die geen architect is, heeft geen idee waar hij het over heeft. En juist dat gegeven fascineert hem. Wat is dit voor een plek? Waar komt de obsessie van architecten vandaan?  Wat maakt dit huis zo speciaal? En hoe kom je er binnen?

Reis in 'Een Huis Zoals Ik' in het kielzog van Platte Grond mee op een queeste naar de heilige graal van de architectuur, een zoektocht naar deze legendarische villa, zijn bedenker, en de mensen die de rode bakstenen met eigen handen hebben aangeraakt.

Credits

Maker: Michiel van Poelgeest
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Met dank aan: Ruud Groot, Jan van der Haar, Daria Scagliola, Michael McDonough, Juliette Bekkering en Renson van Tilborg van de BNA voor zijn bijdrage aan de research.

Wanneer de oude boogbrug bij Vianen afgebroken dreigt te worden voor de verbreding van de A2, is er één man die het voor de stalen constructie opneemt: kunstenaar Wim van Sijl. Hij maakt zich sinds jaar en dag sterk voor het behoud van de boogbrug over de Lek en neemt het op tegen bouwkranen, instanties, bestemmingsplannen en ministers.  De brug mág gewoon niet weg, vindt hij.

Voor Wim is de brug tussen Vianen en Nieuwegein meer dan een middel om van A naar B te komen. De boogbrug is onderdeel gaan uitmaken van het rivierenlandschap en heeft zich ingenesteld in ons collectieve bewustzijn. Het is cultuur. 

““Het was wel het gevoel van hé: er gaat iets heel belangrijks verdwijnen”

In de strijd om deze kathedraal van staal van de ondergang te redden is volgens Wim dan ook alles geoorloofd. Alle zeilen worden bijgezet, en alles wordt bovendien nauwkeurig gedocumenteerd. Zelfs deze aflevering van Platte Grond wordt uiteindelijk onderdeel van het ingewikkelde en slepende proces. Een kunststukje op zich, ontdekt maker Prosper de Roos.

Credits

Maker: Prosper de Roos
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Archiefmateriaal: SBV Radio Midden Nederland, Vara’s Ontbijt-Radio, Openbeelden, Studio NL Wereldomroep, NOS Radio 1 journaal, NTR & RTV Utrecht. Met dank aan Wim van Sijl, Bart Rietveld en de Stichting Boogbrug Vianen.

Op dit moment staan er 7110 kerkgebouwen in Nederland. Meer dan 1500 van deze kerken hebben inmiddels een andere bestemming gekregen. Een kerk is allang niet meer alléén het huis van god. We kennen het kerkgebouw ook als café, concertzaal, boekenwinkel en zelfs als woning. Bovendien zijn er de afgelopen decennia honderden kerken gesloopt.

Met de leegloop van de kerk, komt ook telkens de gevoelige vraag naar boven: wat moeten we met al die leegstaande kerken?

“Ik ben er ook helemaal voor dat die gebouwen behouden blijven, maar laat ons de Katholieke kerk en die paar parochianen er niet voor opdraaien.”

Kerken zijn gebouwen waar ook veel niet-gelovigen aan gehecht zijn. Maar van wie is het kerkgebouw eigenlijk?

In deze aflevering van Platte Grond: een verhaal van Mariëtte Heres over de strijd om de Haagse Theresiakerk. Een verhaal over een kerkbestuur die haar kerkgebouw wil slopen en over de buurt die het gebouw wil behouden.

Credits

Maker: Mariëtte Heres
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem

Ruimte in Nederland wordt steeds schaarser. Veel polderlandschap verdwijnt om plaats te maken voor woningen en glastuinbouw. Maar ook voor logistieke distributiecentra van soms wel 20 meter hoog. Deze enorme hallen worden ‘dozen’ genoemd. De vraag ernaar is explosief gegroeid. Omdat we met z’n allen steeds meer spullen online bestellen. 

Als je zo’n lijntje zou trekken van Rotterdam tot aan het Roergebied ligt het daar vol met dit soort complexen. Het ziet er gewoon niet uit ... We zijn een beetje het logistieke afvalputje van Europa.

Tilburg profileert zich als dé logistieke hotspot van Nederland. Aan de zuidwest kant van de stad, in de buurt van vliegbasis Gilze-Rijen, staat nu een nieuw bedrijventerrein gepland. Het groen moet wijken voor de dozen. Of kan het ook anders?

Wil je meer weten over de alternatieve ontwerpideeën van architecten, ideeën die je anders laten kijken naar het logistieke landschap, neem dan eens een kijkje bij Cast.

Credits

Maker: René van Es
Host: Nienke de la Rive Box
Eindredactie: Katinka Baehr
Muziek: Michiel van Poelgeest
Audio mix: Faboem